De meeste dagen vind je Anna Vanderbruggen in haar onderzoekslaboratorium aan het werk met verraderlijke zwarte massa als onderdeel van haar revolutionaire methode om grafiet te recyclen. (Zwarte massa is het rommelige mengsel van kobalt, nikkel, lithium en grafiet dat overblijft tijdens het recyclingproces).

Het lijkt misschien niet het gebruikelijke werk van een superheld. Maar de nederige Franse geologe heeft de status van superheld in de wereld van de batterijrecycling verdiend. Want voor het eerst stelt zij recyclers in staat niet alleen de waardevolle metalen uit gebruikte batterijen terug te winnen, maar ook grafiet te recyclen. De technologie kan direct tijdens het recyclingproces worden toegepast. Het maakt het proces duurzamer en betekent ook dat er aan het eind van het proces twee waardevolle producten zijn. Recyclers hebben zowel het metaalpoeder als het grafietpoeder - in plaats van slechts één.

Dit heeft enorme voordelen, zowel voor het milieu als voor de Europese autonomie inzake de levering van grafiet. Grafiet is een kritieke grondstof, die voorkomt op de lijst van kritieke grondstoffen. Dit zijn grondstoffen die essentieel zijn voor de Europese economie en de groene transitie.

Anna's methode vermindert de koolstofvoetafdruk die gepaard gaat met de winning en zuivering van grafiet, die momenteel in China plaatsvindt voor de export naar Europa. Door op deze manier gerecycled grafiet uit oude batterijen te gebruiken, wordt een enorme hoeveelheid CO2 bespaard omdat de noodzaak van mijnbouw en intensieve zuivering wegvalt.

Waarom is het zo cruciaal om grafiet te recyclen?

Lithium-ion batterijen bestaan uit veel verschillende waardevolle materialen. Zo bestaat een batterij voor een elektrisch voertuig uit ongeveer 6 kg lithium, 30 kg kobalt en een enorme 100 kg grafiet. De bestaande technologie voor de recycling van lithium-ionbatterijen betekent echter dat het grafiet ofwel wordt verbrand ofwel op een stortplaats terechtkomt. Recyclingbedrijven en Europese consumenten lopen dus dit cruciale ingrediënt voor lithium-ionbatterijen mis. Deze batterijen drijven op hun beurt alles aan, van smartphones tot elektrische auto's. Dankzij Anna's oplossing kan Europa een deel van het hoogwaardige anodegrafiet dat nodig is voor lithium-ionbatterijen binnen Europa halen - uit oude batterijen! Haar methode kan een deel van de huidige vraag naar grafietwinning en het intensieve zuiveringsproces elimineren. Processen die momenteel in China worden uitgevoerd. Momenteel is voor de productie van één ton anodegrafiet twee tot drie ton gedolven grafiet nodig. Daar hangt een stevig prijskaartje aan: tussen 8.000 en 20.000 dollar per ton grafiet. En deze processen eisen ook een flinke tol van de koolstofuitstoot op de planeet.