Għadek kemm irreġistrajt il-marka, l-invenzjoni, id-disinn, jew ħolqien intellettwali ieħor tiegħek.

Prosit! Din id-deċiżjoni intelliġenti tista' ġġib bosta benefiċċji għan-negozju tiegħek.

Ara: Għalfejn għandi nirreġistra l-PI tiegħi?

Jista' jkun li tistaqsi jekk hemmx xi ħaġa oħra li tista' tagħmel sabiex tipproteġi l-proprjetà intellettwali (IP) tiegħek bl-aktar mod possibbli u tagħmel l-aħjar mir-reġistrazzjoni. Dan l-artikolu jurik il-passi li tista’ tieħu ladarba tkun irreġistrajt l-IP tiegħek. Madankollu, oqgħod attent ukoll għal IP mhux reġistrat. Xi wħud mill-passi hawn taħt jistgħu jiġu segwiti biex isaħħu l-protezzjoni tagħhom ukoll.

• Żomm ir-rekords tiegħek: żomm kopja taċ-ċertifikat tar-reġistrazzjoni tiegħek u kwalunkwe dokument ieħor relatat mal-IP reġistrat tiegħek f'post aċċessibbli u sigur. Li żżomm il-prova tar-reġistrazzjoni tiegħek fejn issibha malajr tgħinek  tagħti prova tas-sjieda fejn ikun hemm negozjati jew tilwim potenzjali.

• Uża d-dritt tal-IP tiegħek: xi drittijiet tal-PI, bħal trademarks, jistgħu jiġu revokati jekk ma jintużawx għal ċertu perjodu ta' żmien, u b'hekk ma tkunx protett. Barra minn hekk, aktar ma tuża l-IP tiegħek f'attivitajiet tan-negozju, aktar tikseb valur. Pereżempju, fil-każ ta’ trademarks, tista’ tużahom billi twaħħalhom mal-prodotti tiegħek jew mal-imballaġġ tagħhom, tużahom flimkien mal-isem il-kumpanija tiegħek, jew fir-reklamar, dejjem b’rabta mal-prodotti jew is-servizzi li għalihom hija rreġistrata t-trademark tiegħek.

• Issorvelja applikazzjonijiet ġodda għal drittijiet tal-IP identiċi jew simili: iċċekkja regolarment il-bażijiet tad-data tal-IP nazzjonali u internazzjonali biex tiskopri applikazzjonijiet ġodda li possibilment jistgħu jkunu f'kunflitt mad-drittijiet eżistenti tiegħek. Dan jgħinek taqbadhom u tirreaġixxi fil-ħin. Peress li l-uffiċċji tal-IP ġeneralment ma jivverifikawx ix-xebh tal-applikazzjonijiet deħlin ma’ trademarks diġà rreġistrati, huwa f’idejn is-sid li joqgħod attent għal kunflitti potenzjali u joġġezzjona fil-ħin biex jevita reġistrazzjonijiet duplikati. Xi uffiċċji tal-IP joffru servizzi ta' monitoraġġ (għall-EUTMs u EURDs, tista' tuża funzjonijiet ta’ twissija pprovduti fl-għodda eSearch plus). Tista' wkoll tirrikorri għand espert tal-IP għall-għajnuna.

• Issorvelja għal ksur potenzjali: filwaqt li r-reġistrazzjoni tal-IP tiegħek tagħtik drittijiet esklussivi, il-ksur xorta huwa possibbli. Żomm għajnejk fuq il-kompetituri tiegħek u immonitorja kemm l-ispazji offline kif ukoll online, inklużi l-kanali tal-midja soċjali, is-swieq online u r-reġistri tal-ismijiet tad-dominji. Hemm kumpaniji u esperti li jispeċjalizzaw fil-monitoraġġ tal-IP li jistgħu jgħinu f'dan.

• Inforza d-drittijiet tiegħek, jekk meħtieġ: jekk tissuspetta li d-dritt tal-IP irreġistrat tiegħek ġie miksur, aġixxi malajr. Dan jista' jinvolvi li titlob lil min jikser il-liġi biex ma jibqax jikser l-IP tiegħek, tibdew negozjati, tiftaħ kawża, jew tikkunsidraw għażliet alternattivi ta' riżoluzzjoni ta' tilwim bħall-medjazzjoni. (ara: Fejn għandi mmur jekk ikolli bżonn nieħu azzjoni legali kontra l-ksur tal-IP?).

• Ftakar biex iġġedded id-dritt tiegħek: xi drittijiet tal-IP jistgħu jiġu protetti b’mod indefinit sakemm it-tariffi tat-tiġdid jitħallsu f’intervalli speċifiċi (eż., trademarks), filwaqt li xi wħud minnhom għandhom tul massimu (eż., disinji, privattivi). Kun żgur li taf ir-regoli għad-drittijiet tal-IP tiegħek u ġeddidhom qabel l-iskadenza biex  ma titlifx il-protezzjoni.

• Tħallix lil ma tinqabadx f’nassa. Kun konxju ta' fatturi qarrieqa u evita talbiet ta' ħlas frawdolenti. Jekk tirċievi ittra jew fattura dwar l-IP reġistrat tiegħek, iċċekkja bir-reqqa dak li qed tiġi offrut u jekk is-sors tiegħu huwiex ġenwin. Tista' tfittex il-lista ta' fatturi qarrieqa misjuba u talbiet għall-ħlas fuq is-- sit web tal-EUIPO. Jekk għandek xi dubji jew jekk tidentifika xi każi ġodda, jekk jogħġbok iċċekkja mal-konsulenti legali tiegħek jew ikkuntattja l-uffiċċju tal-IP tiegħek.

• Ħu l-kontroll tal-proprjetà intellettwali tiegħek: żgura li r-rekords tiegħek huma organizzati u aċċessibbli, uża d-drittijiet tiegħek b'mod attiv, issorvelja regolarment għal applikazzjonijiet ġodda tal-PI u ksur potenzjali, inforza d-drittijiet tiegħek meta jkun meħtieġ, u dejjem ġedded id-drittijiet tiegħek fil-ħin. 

• Kwalunkwe bidla fil-forma legali jew fl-indirizz, tal-għoti ta' liċenzja għandha tiġi rreġistrata kif suppost fir-reġistri tal-IP rilevanti – biex l-informazzjoni tinżamm aġġornata u biex tiġi evitata kwalunkwe diskrepanza f'każ li tkun meħtieġa prova/evidenza tas-sjieda tad-drittijiet tal-IP (eż. kwalunkwe negozjati ta' liċenzja, kwalunkwe tilwima dwar l-IP).

Ħaddan dawn il-passi biex timmassimizza l-valur tal-proprjetà intellettwali reġistrata tiegħek!